“Eigengereid, tot op het sadistische af perfectionistisch, maar bovenal een lachsalvokunstenaar die zijn gelijke niet kende”. Zo omschrijft comedyregisseur Jeb Courtfield de maandag overleden lachbanddirigent Timothy Barxley. Barxley overleed onverwachts in zijn slaap in de psychiatrische inrichting waar hij sinds 2003 verbleef.
Timothy Barxley gold als pionier op gebied van de lachband, die hij in de late jaren ’50 introduceerde in de kortstondig populaire comedyserie Commie Killers Community. Zijn lachbandimperium Joker’s Delight verzorgde de lachsalvo’s voor diverse gerenommeerde comedyseries als The Fresh Prince of Bel Air en Happy Days. Laatstgenoemde serie bezorgde Barxley de bijnaam ‘mister Happy Days’ en zorgde voor wereldwijde faam voor hemzelf en zijn onderneming.
Aanvankelijk leek Barxley’s carrière een volledig andere wending te nemen. De jonge Timothy beschikte over een uitzonderlijk muzikaal talent, waardoor hij in aanmerking kwam voor een beurs om te studeren aan het conservatorium van Massachusetts. Daar koos hij voor de richting ‘directie’. Hoewel hij de opleiding na één jaar reeds afbrak werd naar eigen zeggen in de studie van het dirigentschap de basis van zijn latere carrière gelegd.
Het concept voor de lachband bedacht Barxley in 1955 na een vertoning van Laurel and Hardy klassiekers in de plaatselijke bioscoop. Barxley ergerde zich aan wat hij in zijn autobiografie omschreef als “het gebrek aan lachen op het juiste moment, op de juiste wijze en in de juiste verhoudingen”. In de maanden die erop volgden oefende hij in de plaatselijke kerk met leden van het kerkkoor in het produceren van de ideale lach. Het uiteindelijke resultaat liet hij opnemen op een tape om deze te versturen naar de NBC. Het bleek het begin van een glansrijke carrière.
In 1956 hield Timothy Barxley Joker’s Delight boven het doopvont, de onderneming die lange tijd het monopolie zou behouden in de lachbandindustrie. Het succes van het bedrijf kwam voort uit Barxley’s feilloze gehoor, zijn gevoel voor de juiste geluidsverhoudingen en zijn gepassioneerde dirigeerwerk en onstuitbare werkdrift. Hij stond te boek als een perfectionist. De lachkoren werden met de grootste zorg samengesteld uit muzikaal geschoolde mannen, vrouwen en kinderen. Ieder vocaal bereik moest binnen een koor vertegenwoordigd zijn. Jim McTuckle (67), in de jaren ’60 als tenorlacher werkzaam in één van Barxley’s koren, herinnert zich zijn werkgever als “een man die tot alles in staat was om maar het juiste lachsalvo uit zijn mensen te krijgen. Hij kon je daartoe mentaal kapot maken, maar als je het eindresultaat hoorde, dan wist je waarvoor je het deed”.
Timothy Barxley besteedde veel aandacht aan de geluidskwaliteit. Hij streefde hierbij naar een ‘natuurlijk’ geluid, dat niet zoals hij dit uitdrukte ‘door emotiedodende geluidstrucjes’ diende te worden beïnvloed. In plaats daarvan speelde hij handig in op de akoestiek van de omgeving, die varieerde al naar gelang de aard van de comedyserie waarvoor de lach bestemd was en de grappen in kwestie. Met deze strategie zou hij bijna vier decennia het leeuwendeel van ’s werelds meest succesvolle comedyseries van gepaste lachsalvo’s voorzien.
De komst van concurrerende lachbandproducenten in de jaren ’90 betekende de ommekeer. Met behulp van geavanceerde geluidsproductietechnieken, veelal volledig digitaal, werden lachsalvo’s geproduceerd die de Joker’s Delightproducties in emotionele intensiteit en geluidskwaliteit veruit overtroffen. De eigengereide Barxley weigerde op deze nieuwe ontwikkelingen in te spelen en luidde hiermee de ondergang van zijn eigen geesteskind in. Op 6 april 2003 werd Joker’s Delight failliet verklaard. Timothy zelf werd spoedig daarna met een zware depressie opgenomen in een psychiatrisch ziekenhuis, waar hij tot zijn dood verbleef.
In de internationale comedywereld is met verslagenheid op Barxley’s overlijden gereageerd. Ook aan Nederland is het nieuws niet voorbijgegaan. Chiem van Houweninge, die een beroep deed op Joker’s Delight voor de lachbanden van zijn series ‘Zeg eens Aaa’ en ‘Oppassen!’ sprak van ‘een redelijk groot verlies’. Carry Tefsen is door Barxleys familie benaderd om ons land te vertegenwoordigen op Timothy’s begrafenis. Timothy Barxley wordt aanstaande zaterdag in zijn woonplaats Janesville, Wisconsin begraven. Hij laat een vrouw, drie zonen en veertien kleinkinderen na.
Nou Steven, hier op de speld nog even geen lachsalvo’s..