Escalatie dreigt in interpunctieoorlog

Na het onlangs verschenen artikel in het Parool over het mogelijk verdwijnen van de puntkomma rinkelt de telefoon dag en nacht bij taalpurist drs. J. P. den Uyden. De jonge wetenschapper die opzien baarde in bescheiden kring met zijn Brieven van een Puntkomma (een woordspeling op Montesquieus beroemde Brieven van een Pers), staat in de wereld van het leesteken bekend als een gepassioneerd expert op het gebied van de interpunctie. De reacties die hij de laatste dagen heeft ontvangen laten zich bondig samenvatten: vrees voor verharding van het debat door de jolige toon van het artikel.

“Veel mensen die leven in een wereld van emailverkeer en sms, waar het al een zegen is als iemand bereid is alle letters en leestekens toe te voegen aan de boodschap, impliciet suggererend dat deze geluidloze tekens niet enkel klankloos maar ook betekenisloos zijn – een grove misvatting -, weten niet dat leestekens in bepaalde kringen te vuur en te zwaard verdedigd worden,” licht de taalwetenschapper toe, wiens zinnen elk kleine epistels zijn. “Vele liefhebbers van de taal zijn bereid tot de meest extreme acties; voor het behoud van een ‘stomme’ letter bijvoorbeeld (een benaming die al tot opgewonden discussies heeft geleid) is al menigeen op de vuist gegaan met iemand die schamper lachend opmerkt dat ‘het ding niet klinkt’. De ludieke toon en ironische uitweidingen die het artikel in het Parool kent is olie op het vuur in een gemeenschap die toch al bol staat van spanning sinds de opkomst van de digitale media; tegenstrijdig genoeg tevens het medium waarmee de gehele taalpuristische gemeenschap communiceert.”

Den Uyden is daarom zeer verheugd dat De Speld bereid is om zijn oproep tot kalmte en evenwichtige reactie ‘wereldkenbaar’ te maken. De jonge wetenschapper wil via dit kanaal vooral de extremistische bewegingen bereiken die tot het uiterste in staat zijn. “Deze club, gemobiliseerd door gefrustreerde taalwetenschappers of losgebroken docenten Nederlands die de omslag naar het competentiegerichte leren nooit hebben kunnen maken, is uiterst onberekenbaar. Op internet zijn vele filmpjes te vinden van gebikvakmutste mensen die verbeten beleidsnota’s, ‘groene’ boekjes of taalwetenschappelijke werken door de shredder halen of zelfs in brand steken. Deze groep is zeer licht ontvlambaar en de vrees is dat een van de jongere discipelen van deze verbeten groep taalkundigen mogelijk de schrijver van het artikel van het Parool spreekwoordelijk door de shredder wil halen.”

Het Parool heeft in een reactie laten weten inderdaad bedreigingen ontvangen te hebben, maar deze niet zeer serieus te nemen. “Een doodsbedreiging met de tekst: Mark Moorman we gaan een punt achter uw leven zetten, ondertekend ‘de interpunctieterrorist’, is moeilijk serieus te nemen.” Den Uyden noemt het een ‘onverstandige’ houding: “de interpunctieterrorist is geen vriendelijke jongen. Hij wordt verdacht van verschillende misdrijven, waaronder de moord met balpen op de experimentele dichter joep (met kleine letters geschreven en zonder achternaam, die geen interpunctie in zijn poëzie gebruikte).” Hoewel er niet genoeg bewijs is voor een veroordeling is het op zijn minst opmerkelijk dat de moordenaar het lichaam van joep volgeschreven heeft met leestekens die – onderzocht door De Uyden – exact overeenkomen met de ontbrekende leestekens in het oeuvre van joep.