Aristoteles was een trieste deugfilosoof

Als je de geschiedenis induikt leer je al snel dat treurige deugmensen van alle tijden zijn. De Oude Grieken gingen hier al heel ver in. Plato mijmert en jankt over wat nou precies het Goede is. En Aristoteles wilde zo graag deugen dat hij een hele reeks boekrollen schreef over deugdenleer. 

De laatstgenoemde Griekse wijsgeer had deugen zelfs als doel gesteld, wat hij ook wel de telos van de mens noemde. Ja meneertje de filosoof ging zo prat op zijn eigen deugen dat hij er vier kardinale deugden bij verzon: moed, gematigdheid, verstandigheid en rechtvaardigheid. En dan natuurlijk met opgeheven vingertje de les lezen met zijn leer terwijl hij zelf voor slavenhandel was. 

Aristoteles definieert de deugd als ‘een houding die ons in staat stelt ons handelingen voor te nemen, en die het midden houdt in relatie tot ons, een midden zoals dat bepaald is door een overleg en wel zoals een verstandig mens het zou bepalen.’ Van handelingen weet Arroganteles natuurlijk alles af, zeker als het om seksuele handelingen met kleine jongetjes gaat.

Het Griekse dwaallicht pleit uiteindelijk voor matiging en zelfbeheersing; het redelijke midden. Het past er natuurlijk bij, om als je zelf compleet van het padje af bent, te zeggen dat je ‘redelijk’ bent. Zo kun je anderen weer makkelijk de les lezen vanuit je ivoren toren. 

In de deugethiek van Aristoteles draait alles dus om praktisch handelen. De deugmens is volgens Aristoteles iemand die goed handelt vanuit zijn natuur. Deugen wordt volgens Aristunteles met plezier en zonder externe aansporing gedaan, maar gek genoeg dacht hij dat de gewone Griek een gutmensch in een linksdraaiend peripatetisch lyceum nodig had om dat allemaal uit te leggen.