Almere, al veertig jaar de belichaming van pioniersgeest en huisvestingsvirtuositeit, blijkt met hele andere motieven te zijn opgezet dan algemeen werd vermoed. De stad is studieobject in het kader van een longitudinaal onderzoek dat in 1976 werd gestart door sociologen in opleiding Bert Bokhoven en Rinus Tersteeg. Na hun afstuderen besloot de Universiteit van Amsterdam het project met nog eens 30 jaar te verlengen. In 2010 wordt het project echter stopgezet wegens beëindiging van de overheidssubsidie. De resultaten blijken niettemin verrassend. Toen Amsterdam in de jaren ’70 uit haar voegen begon te groeien moest er gezocht worden naar alternatieve huisvesting. Wanneer Bokhoven en Tersteeg voorstellen om in het IJsselmeer een stad te doen verrijzen uit het niets, als een ‘omgekeerd Atlantis’ ten behoeve van een sociaal experiment, hapt de overheid meteen toe. “Voor de overheid was het noodzakelijk een snelle oplossing te vinden, wij kregen daarbij de mogelijkheid te onderzoeken hoe mensen zich gedragen in een almaar uitbreidend vakantiepark”, zegt Bokhoven.
Nadat de eerste resultaten werden geboekt besloten het Ministerie van VROM en de Universiteit van Amsterdam het onderzoek voort te zetten, met het oog op soortgelijke projecten in de toekomst. “De eerste pioniers woonden daar zonder algemene voorzieningen, deze mensen hebben het grote Niets aangestaard en de natuur overwonnen. Een combinatie van existentiële zelfschepping en het volstrekt kunstmatig stichten van een stad heeft een soort mensen gecreëerd dat voortdurend schommelt tussen de absolute leegte en een idiosyncratische voldoening over zijn leefomstandigheden. Het ‘tropische eiland’ (zie afbeelding) in het stadscentrum is hier een typische manifestatie van”, zegt Bokhoven.
Een belangrijk thema in het onderzoek is de manier waarop de bewoners van de stad reageren op de ruimtelijke ordening en de architectuur. “Het leuke is dat je de oorspronkelijke grijstinten na tientallen jaren ook in de mensen zelf begint terug te vinden. Het is geweldig om te zien hoe de zielloze omgeving een ingrijpend effect op de psyche van de bewoners heeft gehad. Bewoners die in de ‘grijsheid der dingen’ leven en toch door de jaren heen verscheidene pogingen hebben gedaan om kunstzinnige, culturele en gemeenschappelijke evenementen te organiseren. Het getuigt van een onvermoeibare levenskracht”, aldus Tersteeg.
Volgens de onderzoekers is er ‘goudmijn aan mensenkennis’ verzameld. “Wij hebben in de krochten van de menselijke ziel gekeken en ik kan u zeggen: die is weerbarstig.” Het is nog onduidelijk wat er na 2010 met de proefpersonen zal gebeuren.
twee steden op de niet komen lijst erbij, kunnen ze volendam en den helder gezelschap houden,
heb zoieso nooit begrepen wat mensen in almere te zoeken hadden, maar net zoals in volendam en den helder zijn er toch kennelijk mensen die er blij wonen.
Shit, ik ben weleens in almere-haven geweest.. Moet ik me nu laten testen?
Yes, Almere stopt ermee. Nog maar een kleine dertig dagen, dan is het verleden tijd
Een prachtige en prikkelende site! Jammer dat de reacties vaak een anti-climax zijn. Vooral die van degenen die ook leuk willen doen en meeliften met de grap.Wees dus, net als kranten, selectief met het plaatsen ervan.
Ben ik even blij dat ik een van de proefpersonen mocht zijn! Gelukkig heb ik nooit in Amsterdam hoeven wonen, maar ook in het Gooi vertoeven was geen pretje. Prima experiment, nog eens 20 jaar verlengen s.v.p.!
Toch blijf ik het merkwaardig vinden dat alle lezers van deze website nog steeds al het keiharde bewijs negeren dat Nederland slechts een langlopend wetenschappelijk experiment is van Zuid-Koreaanse wetenschappers, die in een door Samsung gefinancieerd onderzoek moeten bepalen wat de maximale dikte van huishoudelijk aluminium folie moet zijn om te verhinderen dat alu-hoedjes effectief worden. Overigens ga ik een onderscheiding winnen voor het zo bondig formuleren van bovenstaande existentionele probleem!
@Meidje. Dat is niet zo’n probleem. Die spoelt gewoon door het zwarte gat van de noord-zuidlijn.
@Kees22. De dijken doorsteken? Wat ouderswets! We kunnen toch ook gewoonweg alle bruggen doorsnijden, dan zal Heel Flevoland vanzelf naar de diepte zijgen. Moeten we wel even oppassen voor de vloedgolf.
Ik ben al verscheiden keren in Almere van het dak gesprongen. Echter helaas, waar ik in Amsterdam op 4 hoog achter achter en op 10 hoog in Noord woonde, bewoon ik in Almere telkens villa’s van slechts 2 verdiepingen en ben ik zacht in mijn eigen zwembad geland…
Volgens mij horen de proefpersonen gewoon geruimd te worden, net zoals gewone proefdieren. We kunnen niet het risico lopen dat hun grijsheid de rest van het land gaat aantasten.
Maar goed dat we onze nationale dinosaura daar als burgemeester hebben kunnen dumpen. Maar je moet er toch niet aan denken dat ze terug zou komen naar de beschaafde wereld.
Kunnen we niet gewoon de dijken doorsteken, eventueel na eerst Almere af te zonderen van de rest van de Flevopolder?
Kom, kom Peter @2.
Ik weet dat wonen in Almere of Lelystad geen pretje is, maar zelfmoordplegen is wel het laatste dat ik zou doen!
Dat gedogen van zelfmoorden hangt me flink de keel uit. Het zou strafbaar gesteld moeten, vooral voor veelplegers.
Een strafkamp ergens in de Flevopolder lijkt me wel wat voor ze.
gaaaaaaap…
Hoe is het mogelijk, dat beide heren hier een bul voor gekregen hebben? Een dikke onvoldoende, zou ik zo zeggen.
Ja, ik heb jaren in Almere gewoond, en het enige dat mij van zelfmoord weerhouden heeft is de wetenschap dat Lelystad nog erger is.
Ik kan u zeggen: ik woon al 29 jaar in Almere en het vlakke, het middelmatige, het grijze dat deze stad kenmerkt heeft tot dusver nog geen invloed gehad op mijn psyche. Noem het mentale flexibiliteit. Ook scheelt het dat er geen enorme muur om Almere gebouwd is en dat ik dus andere steden in ons landje kan bezoeken. Dat scheelt de spreekwoordelijke slok op de overdrachtelijke borrel!