‘Kunst’ zwaar getroffen door kredietcrisis

De nasleep van de kredietcrisis en de onzekere vooruitzichten treffen de financiële sector dit jaar zwaar. De malaise maakt ook minder opvallende slachtoffers, zo blijkt uit een recent onderzoek. Onbeholpen baggerkunst maakt zware tijden door. Zowel aanstormend talent als de gevestigde orde zien door bezuinigingen broodnodige subsidie opdrogen. De Speld bezocht enkele getroffenen van de noodlijdende sector, op zoek naar de menselijke kant van de crisis.

Vooral jong talent blijkt hard getroffen. Eilard de Ru, ‘zelfstandig audiovisueel artiest’, zou met een bijdrage van de gemeente Kerkrade zijn debuutwerk voltooien. Het ambitieuze plan, waarvoor De Ru in de lente nog het groene licht had gekregen, lijkt nu geen doorgang te kunnen vinden. “Zo ontzettend zonde. Het stond allemaal op papier. In de omgeving van Kerkrade zou een netwerk van fietspaden komen, volledig ingesmeerd met appelstroop en as uit vuilverbrandingsinstallaties. Ik wilde ze ‘s nachts verlichten met fakkels, en boerderijdieren langs de route laten overnachten. Daar gaat zoveel kracht van uit, van die tegenstelling. Zo zonde.”

Na een herevaluatie van het gemeentelijk cultuurbudget dreigt De Ru’s droom uiteen te spatten. “Het is al zo moeilijk om een voet tussen de deur te krijgen”, aldus de aangeslagen kunstenaar. “Met mijn expositie wilde ik aangeven hoe vergankelijke normen en waarden onze spirituele verlangens in de weg kunnen zitten. Hoe we uiteindelijk hunkeren naar vrede en balans, maar zonder onze autonome bestaan te verwerpen. Een belangrijke boodschap, die ik nu niet met dezelfde kracht tot uiting kan brengen.”

Niet alleen jong talent is getroffen, ook vedetten uit de kunstwereld hebben moeite hun hoofd boven water te houden. Een van de onfortuinlijke projecten is ‘Eenzaamheid’, van de Puttense kunstenaar Michiel Bolshop. “Desastreus, dat is het!” aldus Bolshop. “Ze hebben me tot tweemaal toe een financiële toezegging gedaan. Op basis daarvan ben ik al aan de slag gegaan. Ineens krijg ik een brief dat wegens budgetproblemen het voorlopige contract eenzijdig ontbonden wordt.” Het kunstwerk, dat een geheel weiland in de Flevopolder in zou nemen, bestaat uit halfgesmolten boter, gefixeerde placenta’s en een oneven aantal plastic toiletborstels. Volgens de initiatiefnemer geeft het aan hoe we ‘in deze vluchtige maatschappij vaak langs elkaar heen leven, en nergens meer de tijd voor nemen.’ Door de plotseling opgedroogde subsidie kon Bolshop de benodige placenta’s niet afdoende gekoeld bewaren, met alle gevolgen vandien. “Ik heb ze allemaal weg moeten gooien, de stankoverlast werd te erg. Zelfs de toiletborstels moest ik noodgedwongen laten recyclen. Vreselijk.”

Hoe het verder moet met wanstaltige kunst in de openbare ruimte is voorlopig onduidelijk. Het is eens te meer duidelijk dat de echo’s van het gebrek aan toezicht op de financiële markten en cowboy- kapitalisme doorklinken tot ver buiten hun ontstaansgronden. Tot diep in Kerkrade zijn de gevolgen tastbaar: een vuilcontainer vol plastic afval en een grotendeels afgestorven stuk weiland zijn de stille getuigen van klein leed. Waar eerst artistieke hoop en innovatie zich zouden ontplooien, rest nu slechts de wrange geur van uiteengespatte dromen.