De Hel van ’63 krijgt prequel

Niet alleen de joden hadden het zwaar in de periode ’40-‘45, ook voor veel Nederlandse schaatsliefhebbers was het een barre tijd. Dat wil regisseur Steven de Jong laten zien in de opvolger van zijn succesvolle film De Hel van ’63. De Hel van ’40-’45 belooft een sleutelfilm te worden in het oeuvre van de Friese regisseur die in de film op vernuftige wijze zijn twee specialiteiten samenbrengt: schaatsen en de Tweede Wereldoorlog.

Met zijn eerste schaatsfilm heeft De Jong volgens productiemaatschappij Steven de Jong Producties en Unox bewezen de kille wereld van een bevroren Nederland te kunnen vereeuwigen. Met Snuf de Hond in Oorlogstijd (2008) liet hij op integere en humane wijze ‘een gevoelige periode uit de geschiedenis vanuit een originele, nee zelfs vrolijke, invalshoek’ zien.

Zijn nieuwe film begint dan ook vrolijk, met de overwinning op houten schaatsen van slagersjongen Sietze de Groot in de Elfstedentocht van 1942. De jongen uit Weidum, gespeeld door debutant Gianni Romme, wordt op handen gedragen. De slagersvakbond stuurt zelfs een telegram met de legendarische slogan: “Daar zullen de vegetariërs van opkijken!” Een hoogtepunt in het leven van de verlegen slagersjongen, die nooit eerder in het centrum van de belangstelling stond. In deze succesvolle periode ziet zijn schoolliefje Aafke hem eindelijk weer staan. De blonde schone is overigens vegetariër, een element dat volgens regisseur De Jong voor ‘verschillende doldwaze situaties’ zorgt.

Maar daarna begint het drama. In de winter van ’44-’45 is het koud, heel koud. Ideaal weer voor een Elfstedentocht. Maar die mag in het op feiten en fictie gebaseerde drama niet gereden worden van de Duitsers. Bovendien komen er steeds meer mensen uit de stad naar Friesland om voedsel te kapen. Samen met drie kornuiten besluit Sietze de tocht toch te rijden. ‘Maar de moffen en de helse kou liggen op de loer.’ Zal Sietze zijn Aafke ooit nog terugzien?

Steven de Jong speelde al langer met het idee voor deze film, maar was bang dat entertainment over deze gevoelige periode niet op waarde geschat zou worden. De jong: “Er was tijdens de Tweede Wereldoorlog ook in Friesland meer drama dan je op het eerste gezicht zou verwachten. Zo vielen tijdens de legendarische tocht van 1942 maar liefst drie doden door de bittere kou. Pas toen collega-regisseur Quentin Tarantino vorig jaar met Inglourious Basterds liet zien dat je van narigheid ook best kan genieten was de weg vrijgemaakt voor De Hel van ’40-45.”

Regisseur Steven de Jong ziet zijn volgende film als zijn meest persoonlijke. “In mijn werk ben ik geïnteresseerd in oer-Hollandse verhalen. Schaatsen zit ons in de genen, dat roept emotie op. Maar ook oorlog is emotie. Het wordt dus een hele emotionele film. De Elfstedentocht van 1963 was de zwaarste officiële tocht  die ooit werd gehouden, maar de officieuze en heroïsche tocht aan het einde van de oorlog was echt de allerzwaarste. Sietze wil iets wat eigenlijk niet kan en mag, maar hij doet het toch. En dat zonder koek en zopie.”