Anglicismen an sich steeds meer bon ton

Engelstalig vocabulaire bedreigt contemporaine leitkultur

Het aantal Engelse leenwoorden in onze taal is het afgelopen jaar met tien procent gestegen. Taalkundigen maken zich zorgen.

Jan Dijkstra, neerlandicus aan de Vrije Universiteit, vindt de toename onwenselijk: “Woorden van Nederlandse origine vormen niet alleen de crème de la crème van ons vocabulaire maar ook het pièce de résistance van onze contemporaine couleur locale. Door de saillante entree van Engelse leenwoorden is het cachet van onze flux de bouche op zijn retour: het prestige van het Nederlands pur sang is passé.”

Volgens Dijkstra is er te weinig respect voor de moedertaal: “Het is bon ton om Amerikaanse termen en passant in ons repertoire op te nemen, zonder te zoeken naar Nederlandstalige remplaçanten. Enfin, dat notoire dedain voor de eigen taal is au fond het echec van ons nationale discours.”

Mensen die het tij pogen te keren, krijgen met weerstand te maken: “Du moment dat je sans rancune een cordon sanitaire voor anglicismen bepleit, word je en plein public als larmoyant enfant terrible avant la lettre weggebonjourd door de éminence grise. Mocht deze misère een fait accompli blijken, soit. Toch blijf ik cordon bleu hopen op een renaissance van linguïstische grandeur.”

Ook taalkundige Wim Bakker is bezorgd: “Het is zum kotzen. Angelsaksische spielerei an sich is sowieso salonfähig geworden en een hetze tegen die kitsch lijkt überhaupt niet eens in frage. Einzelgängers die er anders over denken, worden rücksichtslos kaltgestellt.”

Bakker vindt het onzin dat onze taal geen bezieling zou hebben: “Volgens sommigen heeft het Nederlands geen schwung, maar dat is quatsch. Ik krijg een unheimisch gevoel bij het hineininterpretieren van onze leitkultur en dat is echt geen weltschmerz voor de bühne.”

Gijs Jans, leraar Noors in Waalwijk, is minder pessimistisch: “Personlig denk ik dat het Nederlands kraftig nok is om invloeden fra utlandet te vær.”


Uw reactie telt. Juist nu.

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

gravatar

Afreizen is t vreselijkste germanisme ooit en wordt sinds een paar jaar door iedereen gebruikt
Vertekken bestaat niet meer en is zo simpel
Een geergerde Nederlandse

Reageer
gravatar

Een gotspe dat zelfs het woord van het jaar gejat is uit het Engels. Snap er geen jota van dat die goocheme Van Dale het lef niet heeft ‘selfie’ stiekem bij de ramsj te zetten. Een beetje bolleboos zonder kapsones en met sjoege van taal maakt die inzending toch gewoon pleite? Dit is niet koosjer.

Reageer
gravatar

Juist Dick! Zet ze op hun nummer! Met zo’n voornaam sta je natuurlijk pal voor het Anglicisme in de Nederlandse taal.

gravatar

uiteindelijk is het gewoon verkracht duits, alleen duits is nog enigzins toe te passen buiten den grenzen, helaas is de verkrachte vorm buiten den landsgrenzen ( oud koloniaal gebied niet mee gerekend) tot op heden aan toe onbruikbaar.

Reageer
gravatar

Heel knap geschreven dit, applaus

Reageer
gravatar

Wáren het nou nog maar echte Anglicismen, wtf, maar het betreft eigenlijk alleen maar Amerikaans (computer)lingo dat wij toevoegen om ons vocabulair uitdrukkingsvoller te maken. Anglicismen an sich komen strictly speaking uit the King’s English, niet uit Wallstreet of Lower Manhattan; er overvalt mij soms een unheimliches gevoel dat Nederland bezig is zijn culturele identiteit op te lossen in zoiets diffuus als je ne sais quoi. Eenheid in verscheidenheid heet tegenwoordig trouwens ook al E Pluribus Unum.

Reageer
gravatar

Nog even een erratum voor mijn bijdrage # 43: in de twaalfde regel van bovenaf, gelieve u te lezen ‘te behoeden’ in plaats van ‘te behoedde’. Het immer evoluerende instrumentarium van de ICTbloedverwant van de hoofdredacteur dezes, ontbeert klaarblijkelijk een aansluiting voor correcties, ondanks dat deze functie is aangegeven.

Reageer
gravatar

Van Heeden, etc. (# 42, ik vermeld dit maar, omdat naar mijn idee de duiding “reageer” zelden tot plaatsing te bestemder plekke leidt). In grote lijnen kan ik mij wel vinden in uw (geïllustreerd) betoog over neologismen, maar ik bestrijd de negatieve connotatie die u er aan verbindt. C’est le ton qui fait la musique: hoe tot tranen toe geroerd waren wij niet allen toen de mooiste exponente van de Argentijnse familie Zorrequita in close-up tijdens een tv-interview de historische woorden sprak: “Ja, dát was een beetje dom”. Het betrof een uitlating van haar echtgenoot die de indruk wekte bepaalde gedragingen van een Zuidamerikaanse dictator niet louter in negatief perspectief te willen plaatsen. Deze alerte vrouw wist met haar sussend/relativerende uitspraak het koningshuis toch voor een drieledige constitutioneel/parlementair/existentiële crisis te behoedde door een argumentum ad hominem (richting haar echtgenoot) reeds à priori te ontkrachten. Had u dat één van haar aangetrouwde tantes zo tactvol en elegant zien doen? Nou dan? Ziet u wel: ook aan nieuwe instroom kleven voordelen.

Reageer
gravatar

Dit artikel is een uitdrukking van de angst van m.n. babyboomers om de vertrouwde cultuur en pioniersmentaliteit van de jaren ’50 (“De Pahaden op, de lahanen in; vooruit met flinke pas”) te verliezen. Het IS inderdaad een kenmerk van deze era van globalisering dat onze taal en cultuur aan inhoud en overtuigingskracht inboeten. Overwegend Amerikaanse -doch fiscaal in Nederland brievenbussende- multinationals bepalen onze smaak op het gebied van voeding, kleding, uiterlijk, vermaaks- en bewustzijnsindustrie. Deze import van Amerikaanse cultuur en het door massieve immigratie versnelde verlies aan culturele identiteit wordt optisch gecompenseerd door een desperaat teruggrijpen op pan-Europese oriëntaties, zoals het integreren van uitdrukkingen uit de talen van onze vroegere bezetters Frankrijk en Duitsland. (Holländer werden ist nicht schwer, Holländer bleiben, dagegen sehr”). Hier onderscheidt zich de generatie babyboomers van jongere cohorten. Jongere generaties groei(d)en op met een contemporain idioom, veel Amerikaans computer-georienteerd lingo, Caribisch Nederlands, Turkse en Marokkaanse NT-2 varianten. Onvermijdelijk krijgt ook idioom uit nieuwe emigratielanden een plek: wie kijkt thans nog op van woorden uit de midden-oostelijke cuisine: halal, haram, döner, shiskebab, falafel, imam, tollah, ayatollah Khomeini, fatwa Salman Rushdie, dürüm-dürüm, Gül, Erdogan, Golfoorlog, jihad, Al-Arab en Al-Shell’s olieboys, olieboycot? Wie weet nu nog niet wat ‘doekoe’ (proletarisch verworven geld) en ‘doekoe-doekoe (veel -“- geld) betekenen? En dan nog niet te spreken van de neologismen die de Oost-Europese instroom van migranten met zich meebrengt. Onze culturele voordeur staat wijd open, iedere ideologie kan zich vrij vestigen in Nederland, slechts een kleine elitaire groep treurt nog om een achterhaald verleden. Maxima: “De Nederlander bestaat niet”; hoort u het ook eens van onze nieuwe elite.

Reageer
gravatar

Zeg, Von Ämpsbrucke und so weiter usw., beter opletten hè? Als Vollblut Duitser hoef ik je toch niet uit te leggen dat het eindeutig “in (der) Frage” is. Die Frage is immers weiblich, also ‘im Frage’ (samentrekking van het mannelijk: in dem) kan sowieso al nicht en bovendien is ‘Frage’ is ook nog eens ein Selbtständiges Naamwoord, dus dient met een Kapitalbuchstabe te worden geschreven. Kapiert?

Reageer
gravatar

Doet mij denken hoe licht verwarring toeslaat en kan omslaan in gewelddadigheden: vroeger -toen niet alles beter was maar wel véél- bestond het automerk Talbot, een Brits / Frans merk.
Bij de dealers in Nederland gaf dat nogal wat moeilijkheden: op zijn Frans heette het voertuig TalBOO -de sjieke, sorry chique, versie- in het Engels TELbot.
Komt er een klant bij de dealer met een mankement aan zijn auto en zegt: mijn TELbot start niet”. De dealer daarop: “Uw talBOO start niet?”, waarop een hevige woordenwisseling ontstaat over de uitspraak. Dat loopt zo hoog op dat de klant de bril van de garagist slaat, erop trapt en woedend vraagt: “nou vertel het maar: is-ie kaPOT of kaPOO?”
QED.

gravatar

Beste Vanm Heeden: is dit een noodlotscenario or is it? Laten we ons een beetje gedekt houden a.u.b. Als Obama morgen green light krijgt in de Senate om Syrië plat te bombarderen en als zijn joystickhand -quite by accident, of course- heel even uitschiet, liggen wij ook in puin. Friendly fire zogezegd, zó gedaan.

Reageer
gravatar

Geachte Fessor, uw geheel eigen vertaling van Franse woorden en uitdrukkingen (Francicismen) is ook een trouvaille, ik zou hier eerder Gallicismen hebben gebruikt, maar honi soit qui mal y pense. En de opwinding over Anglicismen doet wat overdreven aan: we zijn cultureel, moreel en ideologisch al zo lang de 52e staat van de USA dat dit nu -eindelijk- gestalte krijgt in ons taalgebruik. Onze tv-programma’s, soaps, infotainment, films komen allemaal al jaren uit Amerikaanse afvalemmers. De vraag is niet óf, maar wanneer, spray-tanned Humberto Tan, Knevel & Co, Pauw & Sidekick Witteman als laatsten der Mohicanen al stroop/kontenlikkend volledig op Amerikaans vocabulair overschakelen en via een Green Card de Amerikaanse nationaliteit toebedeeld krijgen. Liefst op persoonlijke voordracht van de zittende president.

Reageer
gravatar

Taalverandering is van alle tijden, en overal. Taalverandering ontstaat in de samenleving, beïnvloed door geografische en sociaal-culturele factoren.

Ook sentimenten over taalverandering zijn van alle tijden. Je kunt je er tegen verzetten, maar het gaat toch zijn eigen gang. Taalverandering wordt vaker gezien als verlies dan als winst, ook door mensen wier taalgebruik door taalverandering is aangeraakt en die dat eigenlijk wel prima vinden. Wie schrijft er nu nog ‘het huis daarin ik geboren ben’? Wie noemt zijn manager nu nog zijn ‘patroon’ of ‘chef’?

Natuurlijk wijzen we graag naar anderen als het gaat om wie er ‘schuld’ hebben aan die verfoeilijke taalverandering. Het zijn altijd de anderen, nooit jij zelf. De buren, de dommeriken, de buitenlanders, de jeugd, de scholen.

Over dat laatste gesproken: scholen volgen de samenleving, niet andersom. Op school leren we de kinderen niet om ‘wreed’ te zeggen in plaats van ‘leuk’ (of ‘gaaf’). Maar we leren ze wel dat soms ‘leuk’ bedoeld wordt als mensen ‘wreed’ zeggen. We leren de kinderen niet om ‘überhaupt’ te zeggen als ze sowieso bedoelen. Maar wel wat de betekenis is van überhaupt, flux-de-bouche of Newspeak.

Dragen wij in het ondewijs daarmee bij aan de taalverloedering? Ik geloof er niks van. We helpen kinderen zich te redden in de taalgemeenschap waarin ze (moeten) functioneren. School staat niet op een eiland; de taalveranderingen komen van buiten de school binnen. We gaan ze niet negeren. Dat zou kinderen geen dienst bewijzen.

Reageer
gravatar

Jeettje: dat ligt eraan; als de wanna-be baas volgens zijn paspoort ook Hans heet, of iets wat er sterk op lijkt is er niks aan de hand.
Mocht hij Federico heten: ja, dan is het taalverloedering.

Leg hem gewoon een keer uit dat alleen honden bazen hebben, dan kun je gewoon weer chef zeggen, want dat is hij, chef.
Niet meer, niet minder.
Baas… zelfs een hoop honden geloven daar niet in, hoe komt ‘Hans’ op die gekke ideëen???

Niet te verwarren met het spreekwoordelijke, vol respect uitgesproken ‘baas’; als in: ‘Wat een baas is dat toch ook’, over de 89-jarig buurmand die zijn kickboxende buurjongen van 23 over de heg slingert als hij geen respect toont voor de oude baas.

gravatar

Nee Annie, hij schijnt in het echt ook Hans te heten, hoewel ik natuurlijk niet weet, en wil weten, wat er in de slaapkamer gebeurt als de gordijnen dicht zijn.
Ik heb het wel eens geprobeerd met ‘El Jefe’, spreek uit el geffe, maar die begreep hij niet. Patroon is een beetje link in een Defensieomgeving, dus dat maar nooit geprobeerd.
Dus Hans, én hij luistert.

Dat gooien, dat deed mijn overgrootvader ook: kwajongens, belhamels en dronkelappen die zijn fiancée lastig vielen gingen over de heg van 3 meter, met zijn tweeën tegelijk. Enige ridderlijkheid kan mijn famille niet ontzegd worden, jaja.
Moet bij gezegd worden dat zulks gebeurde voor de 1e WO: toen mocht dat nog van de plaatselijke autoriteiten en koddebeiers. Daarna is de klad erin gekomen. O tempora …. , vind nu nog maar eens een heg van 3 meter.

gravatar

In dat geval lijkt Hans me wel ok, als roepnaam. Als het beestje maar een naampje heeft en komt als hij geroepen word.
En -heel belangrijk- zwijgt als hem niks gevraagd word.

Sinds de elektrieke heggesnoeier is uitgevonden zijn er bijna geen heggen van 3 meter hoog meer, 2 meter is wel het max. geworden.
Zou dat de reden zijn dat kogelstoten helemaal out of style is gegaan?
Mijn oom was daar erg goed in, maar als je af en toe iemand over een hoge heg moet slingeren heeft dat ook nut, zeker 2 man tegelijk.
Stoer, en romantisch ook wel..
Hij was vroeger nog brandweercommandante ook, is dat trouwens een oplossing voor Hans evt? El Commandante?

Affijn, waar waren we, hegslingerende krachtpatsers….het roept bij mij meteen Popeye-achtige beelden op die zijn Olijfje beschermd tegen onverlaten. (Brutus b.v.)

Wel een beetje een dealbreaker dat hij eerst blik(!)spinazie in zijn mik moet kiepen, onverwarmd ook nog, gedverdemme!!
Ze laten nooit het stuk zien waarin hij na het onverlaat-werpen lacht naar Olijfje en ze griezelt van de groene restanten blikpulp tussen zijn tanden.

gravatar

Briljante show off! Maar je zou het als een logisch sequeel van Europese eenwording kunnen beschouwen.
Overigens ,Multatuli, binnen de cercle als de majeure schrijver van ons land gezien , gebruikte lang voor het befaamde fin du siècle al per pagina “mehrere” gallicismen!

Reageer
gravatar

Ik geloof mij OGEN niet. Een taalkundige een neerlandicus en een leraar die niet eens nederlands kunnen?! Hun study betaalt met mijn belastinggeld ! kan zon figuur ook nog een baan krijgen als NEERLANDICUS aan de Vrije Universiteit ??

Niet te lezen dit artikel. doe maar lekker elitaer met je engelse gelul
Heren politici, moet hier MIJN belastingeld naar toe ???

Reageer
gravatar

Geen idee hoeveel belasting u betaalt maar zonder uw bijdrage zou er bar weinig meer gebeuren in ons mooie lieve landje als ik u moet geloven, u zit er echt bovenop hè? Nou vooruit dan maar:

Ik weet dat u er prijs op stelt te weten wat er met UW geld gebeurd, net even nagekeken: de hele som is naar de nieuwjaarsborrel alhier gegaan en het was niet genoeg, Dhr. E.H. Manders, Pauline Kortekaas en Mw. C.M.F. Anders hebben de rest bij elkaar gesprokkeld.

Uw bijdrage was net genoeg voor de bitterballen, prikkertjes met vlaggetje en mosterd. O ja, servetjes, dat ook.
Dan weet u dat, uw bijgedrage qua belastinggeld over 2012 was al opgebruikt voor jan. 2013 goed en wel begonnen was.

De champagne was van uitstekende kwaliteit zoals altijd hier, al met al kunt u tevreden zijn, het was een geslaagde avond.
Ik heb genoten en nog grateloos ook! Nou ja gratis.. van UW centen.

Prijs je rijk en gelukkig: ik moet alles belastinggezien afronden op hele euro’s… voor mijn centen halen ze hun neus op. Stelletje snobs, dat zijn het!

gravatar

Zijn het geen Anglicismes? Anglicismen komt op mij zo Germanischtisch over. Overigens was het Nederlands al eerder de pisang en schlemiel.

Reageer
gravatar

Als taalpuristen hun zin doordrijven dan wordt je straks op de bon geslingerd voor een ‘vreemd’ woord. Ik denk dat we blij moeten zijn dat de taal wordt verrijkt door internationale diplomatie, internet, google en you-tube.
Trouwens sowieso spreekt de wereld over 200 jaar overal dezelfde taal. Of misschien dat je over 100 jaar een computertje draagt. En dat een Chinees wat tegen je zegt en dat jij het dan keurig in Nederlands vertaald in je oor hoort. Maar ja, dat gaan wij niet meer meemaken…..dus.

Reageer
gravatar

Taalverrijking door de huidige social media zoals al die a-sociale mogelijkheden genoemd worden om met mensen van gedachten te wisselen d.m.v. technische vindingen? Kom nou toch! Bar en boos als je die sms taal soms ziet, laat staan dat je er wijs uit wordt. Ik ga me steeds meer beter pop mijn gemak voelen bij het dialect van mijn streek. Dat is mijn moedertaal. ABN is niet meer zo beschaafd als eerder. Je bent in een mum van tijd analfabeet door de grote stroom van woorden en begrippen die van elders komen. En dat vertaal-oortje, dat maak ik gelukkig niet meer mee.

gravatar

A ju, wat kin it skele as je mekaar mar begripe kinne, dan is d’r niks oan e han.

Al dat gesoademiter over leenwurden ut it Ingelsk, dat fyn ik gjin probleem.

Ut Ingelsk is namelijk foartkommen ut it Frysk.

Dus Frysk is de memmetaal fan eltsenien.

As je dat mar witte!!!!!!!!!!!!!

Reageer
gravatar

In elke taal ter wereld luidt het spreekwoord: “The US and the UK, seperated by a common language.”
Het Frysk als tweede taal kan die verschillen overbruggen.

gravatar

Neffens my is dat stêdsk.

gravatar

Aan Bonifacius werd in 754 CE de vraag gesteld of het fries een taal was of een dialect.
Zijn antwoord was: “geen van beide; het is een spraakgebrek.” Het engels is derhalve ook een spraakgebrek. Een spraakgebrekkige bedient zich veelal van engelse termen om zijn tekortkoming in uitdrukkingsvermogen te verbergen.

gravatar

Ik vraag me trouwens af of die Dijkstra en Bakker überhaupt wel in staat zijn om met elkaar te converseren.

Reageer
gravatar

Wat is ook alweer het Nederlandse woord (vertaling) voor überhaupt?

gravatar

Aha, ik zie dat de tekst van het nationaal dictee van dit jaar is uitgelekt. Nu de troonrede nog…

Reageer
gravatar

Die is toch al moeilijk te behappen dit jaar. Niet om de moeilijke uitheemse bewoordingen, maar door de pijnlijke inhoud van de platvloerse maatregelen om al schrapend met de botte bijl alles en iedereen om zeep te helpen. Verpakt in woorden van schijnbare intelligentie lijkt het een stuk op niveau. ‘t Is de toon die de muziek maakt, maar bij een lelijke deun zijn geen passende woorden te bedenken.

gravatar

Dan heeft U waarschijnlijk het K(r)oningslied gemist, daar heeft men op een kromme deun een nog zo waarlijk krommere tekst weten te plaatsen.

gravatar

Overigens vind ik dat we al die mensen die leenwoorden gebruiken eens goed mores dienen te leren. Het is zo vulgair en gemakzuchtig en tegelijkertijd demonstreer je ermee dat je gewoon tot het plebs behoort.

Reageer
gravatar

Er gaat niets boven Koeterwaals (en Groningen)!, Maar dat wisten Friezen al langer. En een purist is ook niet zuiver op de graat. Leve de verloedering door hun die de taal vernieuwen. Vervormen is nog geen misvormen! en zo…

Reageer
gravatar

U zult dan toch eerst een tegenpartij moeten vinden die bereid is short te gaan. Bovendien vraag ik mij af of de volatiliteit en de pricing van de leenwoorden het aantrekkelijk maakt om in dit soort fondsen een longpositie op te bouwen.

gravatar

Tja, aangezien Engels mondiaal momenteel de lingua franca is in de wetenschappelijke wereld, is de verleiding voor werknemers in de academia groot om anglicismen te utiliseren. Het valt me trouwens wel op dat in dit artikel veel Germanismen en Francicismen worden geutiliseerd, maar ik zal maar niets zeggen met mijn Latinismen over de status quo van de Nederlandse taal.

Reageer
gravatar

Wat maakt het uit? Volgens Hietbrink is het Nederlands de oorsprong aller talen. Goh, wat mis ik die man toch hier op ‘de Speld’!

Reageer